Basit LED devresi

Ozet
Bu yazida LED'ler hakkinda pratik bilgiler verilecek ve LED'in kullanilacagi en basit devre ornek olarak tasarlanacaktir.

Gereken malzemeler
Kirmizi LED x 1
Direnc 330 Ohm x 1
AA pil x 4


LED (Light emitting diode) farkli renklerde karsimiza cikan, uygun elektrik saglandiginda isik sacan elektronik devre elemanlaridir.

Genel LED Ozellikleri
LED'ler isimlerinden de anlasilacagi gibi diot karaktersitiginde olup, akimi sadece bir yonde gecirirler. LED'lerin icinde akim kontrolu olmadigi icin, ya da kendi baslarina direnc olusturmadiklari icin, eger akim kontrolu LED'in yaninda bir direnc kullanilarak yapilmazsa buyuk bir ihtimalle LED fazla akim cekeceginden yanacaktir. Bu yuzden devrede dirence ihtiyacimiz olacak.

Her ne kadar LED direnc gostermese de voltajda bir dususe neden olur. Bu kullanilan LED'in rengine gore degisir. Ayrica her LEDi calistirabilmek icin gerekli akim siddeti de LED cinsine gore degisir. Asagidaki tabloda bunu ozetmeye calistim:

RENK	LED'in voltaj durume degeri(volt)	En az Destek Voltaji(volt)	Akim siddeti (miliAmper)
Parlak Kirmizi	1.9	3	15
Parlak Olmayan Kirmizi	1.7	3	15
Turuncu/Sari	2	3	15
Yesil	2.1	3	15
Parlak Beyaz, parlak sarimsi olmayan yesil ya da mavi LED'lerin cogunlugu	3.4	4.5	12
Parlak Mavi (430 nM bright Blue, everbright vs)	4.6	6	10

Devrede kullanacagimiz direncin degerini asagidaki formulle hesapliyoruz:

R~= ( 1000 * (Kaynak voltaj - LED'in voltaj dusurme degeri) ) / akim siddeti

Ornek
9 voltluk bir pil ile parlak kirmizi bir LEDi calistirmak istersek

R~= (1000 * (9 - 1.9))/15 = 473 Ohm'luk bir dirence ihtiyacimiz var demektir

Ornek 2

6 Voltluk bir pil sistemi ile normal bir kirmizi LED'i yakmak icin gerek duyacagimiz direnc ise

R ~= (1000* (6 - 1.7))/15 = 286 Ohm'dur

Bu benim kuracagim devredeki direncin ideal degeridir. Ancak elimde bu degere en yakin direnc olarak 330 Ohm'luk bir direnc vardi ve onu kullandim. Bu direnc, Ohm kanuna gore akim siddetini biraz daha dusurecegi icin LED olmasi gerekenden cok az daha parlak yanacaktir. Ama isimizi gorur.

Not: Ingilizcesi olan arkadaslar icin su sitedeki hesaplayici isinizi kolaylastirabilir:
LED hesaplayicisi

Devrenin Kurulmasi
Devreyi kurarken LED'in nasil baglanacagina dikkat etmek gerekiyor. LED'in uzun bacagi +'ya baglanir. Eger LED'in bacaklari bir nedenle orjinal degillerse (kesilmislerse vs), LED'in bacaklari yukarida olacak sekilde LED'e tepeden dik olarak bakin. Bacaklarinin bir tanesine yakin bir yerde LED'in saydam tarafi duz bir hat olarak gorulur. Bu kisa bacagi ya da -'ye baglanmasi gereken bacagi gosterir.

Direncin devreye baglanirken yon sorunu yoktur. O yuzden direncin ters takilmasi gibi bir durum soz konusu degildir.

Her ne kadar bu ornek icin anlamli olmasa da direnci, LED'in +'bacagindan once devreye baglamak yararlidir. Boylece LED'e gelen akimi kontrol altina almis, LED'i korumus oluruz. Bu devrede cok anlamli degil, cunku sadece 2 devre elemani var ve akim oyle ya da boyle kontrol altinda. Ancak daha karisik devrelere gecmeden bu aliskanligi kazanmak icin burada oyle yaptim.

Asagidaki fotografta hazirladigim devre gorunuyor.+6V yazilan yere 4 AA pilin seri baglanmasindan olusan sistemin+ tarafini, toprak olarak gosterilen noktaya da ayni sistemin - tarafini baglarsaniz LED yanar.